تجلی مؤلفه‌های اخلاقی در معماری خانه‌های سنتی اقلیم گرم و خشک ایران

زمینه: توجه به جایگاه انسان، حس احترام به بشر و رعایت رفتار اخلاقی نسبت به او را برمی‌انگیزد. توجه به حقوق انسان بر مبنای توصیه‌های اخلاقی که برگرفته شده از آموزه‌های اسلامی هستند از عوامل بسیار مهم در روند شکل‌گیری معماری ایران است و همواره در ماهّیت ابنیۀ سنتی و روند شکل‌گیری آنها مؤثر بوده است. پرسشی که در این تحقیق مطرح می‌شود عبارت است از: نحوه تجلی توصیه‌های اخلاقی متأثر از آموزه‌های اسلامی در معماری خانه‌های سنتی چگونه است؟ به منظور پاسخ‌گویی به این پرسش، خانه‌های سنتی از آثار معماری سنتی اقلیم گرم و خشک به منزلۀ نمونۀ پژوهشی انتخاب شده است. در این مقاله توصیه‌های اخلاقی به مثابه متغیر مستقلی است که بر ساختار کالبدی خانه به عنوان متغیر وابسته، مؤثر واقع می‌شود. برای پی بردن به رابطه میان این دو متغیر، روش تحقیق از نوع تاریخی-تفسیری انتخاب شده است.   نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش نشان می‌دهد که توصیه‌های اخلاقی در معماری خانه‌های سنتی  از آن توجه بوده است. و تأثیرات آن در قالب رعایت محرمیت، عدم اشراف، اهمیت مهمان‌نوازی، حسن همجواری، حقوق همسایگی، پرهیز از اسراف و رعایت قناعت تجلی یافته است.